28/06 – De jongerenstem besluit

‘Auto-auto-autonomia!’ Niet de haan kraait ons wakker in Tarija maar het lawaai van de campagnes ‘ja voor meer autonomie in Tarija’.

Autonomiebeweging houdt jong en oud bezig in Tarija

Onze laatste dagen brengen we vooral door voor het computerscherm. Stapels papierwerk en gegevenstabellen moeten verwerkt worden in een mooi eindverslag. Tussenin geven we een seminarie in de universiteit en brengen we een bezoekje aan enkele scoutsgroeperingen in Tarija, waar spel en opvoeding in elkaar verweven worden. Toch is de Scouts niet voor iedereen weggelegd is. Een inschrijvingsgeld van 8 euro per jaar en de aankoop van een uniform weerhouden honderden families ervan hun kinderen naar de Scouts te sturen. De Amigos sin Fronteras doen het anders. Zij gaan Edyfu, een organisatie die met kinderen uit probleemgezinnen werkt, een handje toesteken. Zij brengen een voormiddag lerend spelen, gemengd met preventie en een handvol waarden, die evenals als stage dient voor de kersverse monitoren en geëvalueerd wordt door twee jongeren die een opleiding genoten in België.

Seminarie groepsdynamica in Universiteit van Tarija

Scouts in Tarija

Spel Amigos sin Fronteras

Het verwerken van 481 vragenlijsten met de nodige computerprogramma’s, het samenvoegen van informatie uit de verschillende interviews, een grondige literatuurstudie en veel informele gesprekken leveren ons een toch wel duidelijk beeld over het hoe en wat van jongeren in Tarija.

Bijna 65% van de bevolking is jonger dan 30 jaar en net voor jongeren tussen 15 en 30 jaar (32%) gebeurt er opvallend weinig. Op dit moment staan er wetten voor jongeren op papier, zij het in de nieuwe grondwet die nog steeds niet doorgevoerd is, zij het in de nieuwe statuten die per regio werden opgesteld. Beide initiatieven worden als illegaal beschouwd en jongeren wordt veelal valse hoop op verandering gegeven door de vele politieke conflicten die Bolivia teisteren. Binnen het departementsbestuur van Tarija, ongeveer zo groot als België, bestaat er één afdeling jongeren, waar men op dit moment meer bezig is met partijpolitiek en autonomie, dan met de werkelijke noden en wensen van de jongeren. In de gemeente zijn er plannen om een afdeling jeugd op te richten, maar het blijft voorlopig enkel bij plannen…

Toch worden verschillende sport- en culturele activiteiten georganiseerd door de prefectuur en de gemeente. Sommige NGO’s proberen zich apolitiek op te stellen en focussen zich op jongeren van de buitenwijken, maar weinig of niet wordt omgekeken naar de jongeren van de landelijke gemeenschappen in Tarija. Niettemin zie je ook vele van deze NGO’s partij trekken in de campagnes van de laatste maanden. Zelfs in de staatsuniversiteit plooien ze foldertjes om in de aula’s te verspreiden.

Jongeren in Tarija hebben verschillende bezigheden en de meeste ervan klinken niet zo vreemd in de oren. Televisie kijken, uitgaan met vrienden en sporten zijn zowat de populairste activiteiten van de jongeren. Daarnaast hechten jongeren enorm belang aan de familie. Familie-uitstapjes, thuis tijd doorbrengen en helpen met werkjes in het huis of op het veld vormen een belangrijk tijdverdrijf.

Ongeveer 70 % van de jongeren wil deel uitmaken van een jongerenorganisatie om nieuwe vrienden te maken, bij te leren of iets te betekenen in de maatschappij. Veel jongeren blijven echter bij de pakken zitten want slechts één vijfde is actief binnen een jongerenorganisatie, meestal binnen een onderwijsinstantie of in een religieus getinte organisatie. Verschillende jongeren hebben echter geen weet van hun bestaan en voor velen ontbreekt de tijd ook door verplichtingen thuis of door hun economische toestand.

Amigos sin Fronteras en JOPAC

Voor vele jongeren echter bepaalt hun woonplaats de activiteiten die ze doen of kunnen doen in hun vrije tijd. Uitgaan met vrienden, internet en computerspelletjes zijn vooral populair voor de jongeren van de stad. Het familiegebeuren, het helpen met werkjes in huis of op het veld zijn eerder bezigheden van jongeren in de gemeenschappen.

Onderwijs neemt een belangrijke plaats in in de leefwereld van elke jongere. Onder de 19 jaar studeert de meerderheid in een college. Niettemin zijn er verschillende jongeren die hun studies moeten stopzetten vooraleer ze het laatste jaar halen, vooral in de gemeenschappen waar onderwijs ook veelal van lagere kwaliteit is wegens gebrek aan goed opgeleide leerkrachten. Eens 19 gaat de meerderheid van de centrumjongeren naar de universiteit, enkele jongeren uit de gemeenschappen blijven verder studeren om hun college af te maken, enkelingen kunnen een universitaire studie aanvatten. Tijdens de studies steken vooral jongeren van de gemeenschappen hun ouders een handje toe op het veld. Boven de 19 zien we dit veranderen en werkt meer dan de helft voor een laag loon. Voor velen van hen is het te laat om hun situatie te veranderen, ze stoppen met studeren en migreren naar Argentinië of Tarija centrum.

Werkende jongeren in gemeenschappen

Daarom is echte werkloosheid ook een moeilijk te bestuderen fenomeen. Ongeveer 5% van de bevolking die in staat is om te werken zou werkloos zijn, wat een zware onderschatting is van de moeilijkheden die er zijn om een degelijk betaald werk te vinden. Veel mensen vind je terug in de informele sector, verkopers op de markt, in de straat, werkend in bussen, in constructie en vaak hebben ze niet voldoende werk om rond te komen. Anderen werken tot 50-60 u per maand in slechte omstandigheden voor een te laag loon om hun familie te onderhouden. En hier vinden we kinderen, adolescenten en jongeren terug, die slecht betaalde jobs vullen om hun familie economisch te ondersteunen of om hun studies te betalen.

Jongeren helpen een handje in de informele sector

Jammer genoeg zijn er niet veel initiatieven om dit probleem aan te pakken. De prefectuur heeft een project gestart met hulp van de Verenigde Naties om de armste mensen in het departement werk te geven. Enkele stemmen zeggen ons dat deze mensen veelal ingespannen worden bij politieke acties en dat deelnemen verplicht is om hun werk te behouden. Verder bestaan er enkele initiatieven om het technisch onderwijs wat op te waarderen binnen de gemeente en enkele NGO’s.

Jongeren krijgen binnen ons JOPAC-project zelf de mogelijkheid om hun problemen te omschrijven en oplossingen te zoeken. Werkloosheid wordt aangekaart door alle jongeren, en vooral bij de meerderjarigen in de gemeenschappen. Jongeren zien alcohol, drugs, geweld en jongerenbendes als de ergste problemen. Volgens sommigen zijn dit eerder effecten van enkele kernproblemen. Zij zien een communicatieprobleem in de samenleving en tussen ouders en kinderen als grootste problemen en gaan op zoek naar constructieve oplossingen.

Jongeren op zoek naar oorzaak-gevolgrelatie van hun problemen

Jongeren van de gemeenschappen hekelen discriminatie en racisme. Zij worden niet betrokken in projecten en worden gediscrimineerd door jongeren uit de stad. Voor hen is het net iets minder makkelijk om aan informatie te geraken, het onderwijs is er minder goed, er zijn geen bibliotheken, er is geen internet. Als er iets wordt georganiseerd voor jongeren gebeurt dit meestal in de stad en kunnen jongeren uit de gemeenschappen niet participeren wegens een gebrek aan transport.

Om de zwaarste problemen op te lossen stellen jongeren voor om meer sensibiliseringsactiviteiten te doen om alcoholmisbruik, drugsverslaving en onvoorziene zwangerschappen te voorkomen. Ze vragen een jongerencentrum en willen meer vormingen over leiderschap, preventie en welsprekendheid. Jongeren uit de gemeenschappen willen vooral technische vormingen en nieuwe technieken om het veld te bewerken.

Zoals we zagen is sport een belangrijke activiteit voor jongeren en veel jongeren zien sport en culturele activiteiten zoals film, theater en muziek als oplossing. ‘Geef ons een bezigheid en de rest zal beter gaan.’ Jongeren stellen dialoog voor, uitwisselingen tussen verschillende wijken en zien ouders vaak als de basis van enkele problemen. Meer vormingen voor ouders en dit vooral in de gemeenschappen en in de buitenwijken. Andere jongeren voelen zich onveilig en stellen repressieve oplossingen voor waaronder meer controle door de politie en meer controle op de verkoop van alcohol aan minderjarigen.

Sommige jongeren zien het anders en willen graag zelf wat doen om de problemen op te lossen. Zij vragen hulp om zelf hun projecten uit te schrijven. Jongerenorganisaties zouden een heel deel van de problemen kunnen opvangen evenals meer participatie in jongerenthema’s in de gemeente, departementaal en nationaal. Het vormen van een jeugdraad waar jongeren projecten kunnen voorstellen, economische steun in de buitenwijken en de gemeenschappen om te kunnen studeren en te kunnen deelnemen aan jongerenactiviteiten…

Jongeren zouden graag meer bibliotheken hebben, beter transport vanuit de gemeenschappen, wat meer recreatieve mogelijkheden, een jongerenlokaal. Af en toe gebeuren er projecten in de landelijke gemeenschappen maar die zijn vooral gericht op het verbeteren van infrastructuur. Jongeren worden overstelpt met computers maar weten ze niet te gebruiken want er is niemand die betaald wordt om hen dit te leren.

En binnen dit kader werkt de stedenband verder met de jongeren van Tarija. Het oprichten en versterken van jongerenorganisaties en het aanbieden van vormingen beantwoordt de vragen van de jongeren. Wij stellen voor dat er wat meer aandacht wordt gegeven aan de jongeren die het echt nodig hebben, de jongeren van de gemeenschappen. Kunnen er geen uitwisselingen worden georganiseerd tussen jongeren van het platteland en jongeren van het centrum om racisme en sociale problemen tegen te gaan? Kunnen er geen vormingen gegeven worden door jongeren uit het centrum en de periferie aan jongeren uit gemeenschappen en andersom? Kan de stedenband hier een duwtje in geven aangezien de autoriteiten vaak hun verantwoordelijkheid ontlopen door te stellen dat ‘gemeenschappen vaak beter óf juist té weinig georganiseerd zijn’ en er dus geen hulp nodig is?

En wij presenteren deze gegevens aan de gemeenteraad, aan enkele schepenen en de vice-burgemeester, aan de afgevaardigde van de president in Tarija, aan enkele strategische ambtenaren en NGO’s die met jongeren bezig zijn, en na een uur presenteren en de gegevens zwart op wit te laten spreken, worden we overstelpt met politieke prietpraat. Enkelen hebben de boodschap gevat, anderen blijven in hun denkkader vastzitten: ‘Ja maar wij doen veel infrastructuurwerken in het platteland en werken met kinderen en adolescenten.’ Op het einde verheft één jongere haar stem: ‘Ik ben ontgoocheld, waar zijn de andere schepenen, waar is de burgemeester, waarom moet het politieke spel hier in Bolivia alles corrumperen, waarom is vriendjespolitiek en partijpolitiek alles wat telt en waarom kunnen we niet gewoon proberen om iets te doen aan deze problemen. Wij zijn de beleidsmakers van de toekomst en het moet hier dringend veranderen.’ Met tranen in haar ogen sluit ze af en doet de rest zwijgen.

Jopac presenteert resultaten

Wij laten een document achter, hopen mee met de jongeren op verandering en vertrekken richting Peru. De jongeren in Tarija zullen de verandering moeten waarmaken.

Amigos sin Fronteras JOPAC neemt afscheid van Tarija